Mitrovica është një nga qytetet e pakta në Evropë që njihet për ndarjen e saj. Mitrovica qëndron e ndarë, jo vetëm nga lumi Ibër, por nga linjat etnike që historikisht kanë nxitur mosbesim dhe ndarje. Ura që zakonisht simbolizon bashkimin dhe lidhjen, në Mitrovicë shënon ndarjen etnike të etnive, kryesisht shqiptarëve dhe serbëve. Ky qytet, megjithatë, ishte një shtëpi e gjallërisë kulturore dhe madje edhe në ditët e sotme potenciali për unitet dhe kohezion qëndron kryesisht përmes rrugëve të arsimit, artit, kulturës dhe aktiviteteve shoqërore. Këto fusha, të pasura në diversitetin dhe thellësinë e tyre, ofrojnë më shumë sesa thjesht mundësi për vetë-shprehje dhe mësim; ato janë instrumente jetike për kapërcimin e boshllëqeve që kanë ndare prej kohësh komunitetet. Iniciativat për të nxitur komunikimin dhe unitetin e grupeve të ndryshme etnike rinore filluan në fillim të viteve 2000 dhe nuk u ndalën. Puna e tyre është e admirueshme, duke pasur parasysh se janë vazhdimisht të prekur nga incidente dhe tensione politike, duke sjellë kështu pasiguri dhe panik në komunitet. Megjithatë, numri i aktivistëve që kujdesen mjaftueshëm për të sjellë ndryshime pozitive në qytet dhe për të lidhur etni të ndryshme përmes aktivizmit po rritet vazhdimisht dhe është edhe më me ndikim kur iniciativat e udhëhequra nga të rinjtë janë ato që synojnë këtë.

Roli i të rinjve

Në Mitrovicë, të rinjtë nuk janë thjesht spektatorë në narrativën e shpalosur të qytetit të tyre; ata janë skenaristët dhe regjisorët e saj. Angazhimi i tyre në përpjekjet arsimore, shprehjet artistike, eksplorimet kulturore dhe tubimet shoqërore shërben si një forcë dinamike për nxitjen e mirëkuptimit dhe respektit të ndërsjellë midis grupeve të ndryshme etnike të qytetit. Në qytetin tonë po zhvillohen rregullisht aksione të shumta si tubime sociale për shkëmbimin e praktikave dhe përvojave pozitive, aksione pastrimi në qytet për promovimin e mbrojtjes së mjedisit, krijimi i grupeve muzikore nga etni të ndryshme, organizimi dhe grumbullimi i të rinjve në ngjarje kulturore. Duke marrë pjesë aktive në këto sfera, të rinjtë e Mitrovicës po sfidojnë status quo-në dhe po rishkruajnë historinë e qytetit të tyre, të bashkimit dhe të fatit të përbashkët.

Aktivitete Arsimore, Arte dhe Kulturë, Aktivitete Sociale

Në thelb të transformimit të Mitrovicës janë iniciativat arsimore që theksojnë dialogun dhe mirëkuptimin ndërkulturor. Ekziston një rrjet i gjerë shoqatash dhe fondacionesh, dhe një kolegj biznesi që fokusohet në promovimin e ndjeshmërisë dhe respektit për prejardhje të ndryshme kulturore. Programet arsimore për të mësuarit ndërkulturor, promovimin e diversitetit, tejkalimin e paragjykimeve dhe stereotipeve trajtohen nga shumë organizata në qytet. Kjo qasje edukative plotësohet nga një skenë e gjallë e artit dhe kulturës. Festivalet muzikore, ekspozitat e artit dhe produksionet teatrale në Mitrovicë janë shndërruar në vatra krijimtarie, ku artistë të rinj nga etni të ndryshme bashkëpunojnë, duke krijuar art që pasqyron sixhadenë e pasur të kulturave të qytetit. Si e re nga Mitrovica, kam pasur rastin të përfshihem dhe të jem pjesë e ekipit organizues në shumë aktivitete të tilla që nga viti 2015 dhe kam ndjerë energjinë dhe ndikimin pozitiv drejtpërdrejt duke punuar me dhe për të rinjtë.

Për më tepër, aktivitetet sociale si projektet e shërbimit në komunitet dhe klubet rinore ofrojnë një bazë të përbashkët për ndërveprim dhe bashkëpunim. Ato shërbejnë si pjesë integrale për krijimin e miqësisë dhe lidhjes rinore. Në aktivitetet dhe projektet tona mund të kishim parë se si një komunikim i shkurtër mes të rinjve të etnive të ndryshme i ka bërë ata të kuptojnë se janë më shumë të ngjashëm sesa të ndryshëm nga njëri-tjetri. Kjo përfshin mënyrën se si jemi rritur dhe edukuar, traditat dhe zakonet, muzikën që na pëlqen, mënyrën se si prindërit tanë na qortonin gjatë fëmijërisë, fjalët e zakonshme të përdorura në fjalorin tonë të përditshëm, shprehjet dhe frazat e zakonshme që janë pjesë e traditave dhe kulturës sonë, dhe kështu me radhë. Këto aktivitete nuk janë vetëm rekreative; ato janë platforma ku thyhen stereotipet dhe nxitet një ndjenjë e re e komunitetit. Në mënyrë të ngjashme, përmes disa kurseve afatshkurtëra gjuhësore që janë ofruar së fundmi në gjuhën shqipe dhe serbe, personalisht kam qenë dëshmitar i krijimit të miqësive të reja mes të rinjve shqiptarë dhe serbë.

Aktivizmi qytetar dhe ndikimi i tij

Efekti i këtyre angazhimeve arsimore, artistike dhe sociale është rritja e aktivizmit qytetar tek të rinjtë. Pjesëmarrja dhe përfshirja në aktivitete të tilla kanë inkurajuar të rinjtë në Mitrovicë që të organizojnë ngjarje të komunitetit që festojnë diversitetin, duke marrë pjesë në qeverisjen lokale për të siguruar zhvillim gjithëpërfshirës dhe duke avokuar për nevoja dhe të drejta reciproke. Ky aktivizim është një dëshmi e përkushtimit të tyre që jo vetëm të parashikojnë një të ardhme harmonike për Mitrovicën, por edhe ta formësojnë atë në mënyrë aktive. Përpjekje të tilla jo vetëm që fuqizojnë rininë, por gjithashtu kontribuojnë ndjeshëm në strukturën sociale të qytetit, duke promovuar një ndjenjë përkatësie dhe një frymë komuniteti.

Përfundim

Ndërsa Mitrovica kalon nëpër dinamikat e saj komplekse etnike, roli i arsimit, artit, kulturës dhe aktiviteteve shoqërore në krijimin e një të ardhmeje kohezive dhe harmonike është shumë i rëndësishëm. Këto nuk janë thjesht aktivitete jashtëshkollore; ato janë mjete thelbësore për kapërcimin e boshllëqeve, ndërtimin e mirëkuptimit dhe nxitjen e lidhjeve të qëndrueshme mes të rinjve. Qytetarët e rinj të Mitrovicës, përmes angazhimit të tyre aktiv në këto zona, nuk po lidhen vetëm me njëri-tjetrin; ata po hedhin themelet për një komunitet të bashkuar dhe të gjallë. Një e ardhme ku diversiteti jo vetëm tolerohet, por festohet dhe vlerësohet është e arritshme, dhe janë të rinjtë, të armatosur me fuqinë e arsimit, artit dhe kulturës, ata që po udhëheqin rrugën.

Thirrja për veprim është e qartë: rinia e Mitrovicës duhet të vazhdojë të jetë ura që lidh komunitetet e ndara. Angazhimi i tyre në jetën qytetare është vendimtar për nxitjen e mirëkuptimit dhe bashkëpunimit. Vizioni për një Mitrovicë të vetme është i arritshëm, por kërkon përkushtimin e çdo individi, veçanërisht të të rinjve, për të marrë pjesë aktive në ndërtimin e një komuniteti koheziv dhe të gjallë. Ndërkohë, çdo aktivitet dhe përpjekje duhet të vlerësohet si e vlefshme, të festohet për të nxitur aktivizmin rinor dhe bashkimin mes të rinjve në qytetin tonë.

 

“Zhvillimi dhe publikimi i këtij artikulli është përkrahur nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri Civile (KCSF) programi ‘EJA Kosovë’, i bashkëfinancuar nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) dhe Suedia. Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e plotë e REC – Reconciliation Empowering Communities dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e KCSF-së, SDC-së apo Suedisë”